Yazılım nedir

Yazılım bir teknoloji terimidir. “Yazılım Nedir?” sorusunun cevabına baktığımızda ise çeşitli görevler yapma amacı ile tasarlanmış elektronik aygıtların birbirleriyle haberleşmesini ve uyumlu olmasını sağlayan makine komutudur.

M.Semih USLUKILIÇ

5/5/20244 min oku

Yazılım nedir?

Yazılım, bilgisayarların ve diğer akıllı cihazların çalışmasını sağlayan talimatlar bütünüdür. Bu talimatlar, bir bilgisayarın donanımıyla etkileşime girerek belirli bir işlevi yerine getirmesini sağlar. Yazılım, genellikle programlama dilleri aracılığıyla yazılır ve çeşitli türleri vardır:

1. Sistem Yazılımı: İşletim sistemleri gibi, bilgisayar donanımını yöneten ve temel işlevleri sağlayan yazılımlardır.

2. Uygulama Yazılımı: Kullanıcıların belirli görevleri yerine getirmesine yardımcı olan yazılımlardır. Örnekler arasında ofis uygulamaları, web tarayıcıları, oyunlar ve grafik tasarım programları bulunur.

3. Gömülü Yazılım: Cihazların içine gömülü olan ve genellikle tek bir işlevi yerine getiren yazılımlardır. Örneğin, bir araba içindeki motor kontrol yazılımı gibi.

Yazılım, günümüzde teknolojinin temel taşıdır ve çeşitli endüstrilerde kullanılan birçok çeşidi vardır.

Sistem Yazılımı nedir?

Sistem yazılımı, bilgisayar donanımını yöneten ve temel işlevleri sağlayan yazılımlardır. İşletim sistemleri (OS) sistem yazılımının en temel örneğidir. İşletim sistemleri, bilgisayarın kaynaklarını yönetir, uygulama yazılımlarının çalışmasını sağlar ve kullanıcıyla bilgisayar arasındaki etkileşimi kolaylaştırır. Öne çıkan işletim sistemleri arasında Microsoft Windows, macOS (Apple), Linux ve Unix bulunmaktadır.

Sistem yazılımı aynı zamanda sürücüler (drivers) gibi donanımın doğru şekilde çalışmasını sağlayan yazılımları da içerir. Bu sürücüler, bilgisayarın donanım bileşenleriyle iletişim kurarak, klavye, fare, yazıcı, ekran kartı gibi donanımların düzgün çalışmasını sağlar.

Ayrıca, sistem yazılımı ağ yönetimi, veritabanı yönetimi ve güvenlik yazılımları gibi farklı alt kategorilere de sahiptir. Bu yazılımlar, bilgisayar sistemlerinin güvenliğini sağlamak, ağ trafiğini yönetmek veya veri tabanlarını yönetmek gibi özel işlevlere odaklanır.

Uygulama Yazılımı?

Uygulama yazılımı, kullanıcıların belirli görevleri gerçekleştirmesine yardımcı olan yazılımlardır. Genellikle işletim sistemleri üzerinde çalışırlar ve kullanıcı arayüzü aracılığıyla etkileşime girerler. Uygulama yazılımının amacı, kullanıcıların belirli bir ihtiyacı karşılamak veya belirli bir işlevi yerine getirmek için tasarlanmıştır. İşte bazı uygulama yazılımı örnekleri:

1. Ofis Yazılımları: Kelime işlemcileri, elektronik tablolar ve sunum programları gibi ofis üretkenliğini artıran yazılımlardır. Microsoft Office, Google Docs, LibreOffice gibi popüler ofis yazılımları bulunmaktadır.

2. Web Tarayıcıları: İnternette gezinmeyi sağlayan yazılımlardır. Google Chrome, Mozilla Firefox, Microsoft Edge gibi tarayıcılar en yaygın örnekleridir.

3. Grafik Tasarım Yazılımları: Grafik tasarımı yapmak için kullanılan yazılımlardır. Adobe Photoshop, Illustrator ve CorelDRAW gibi yazılımlar, grafik tasarımcıların görsel içerik oluşturmasına yardımcı olur.

4. Oyunlar: Eğlence amaçlı tasarlanmış yazılımlardır. Bilgisayar oyunları genellikle özel oyun motorları ve geliştirme araçları kullanılarak oluşturulur.

5. Mobil Uygulamalar: Akıllı telefonlar ve tabletler için tasarlanmış yazılımlardır. iOS için App Store ve Android için Google Play Store gibi platformlarda birçok farklı kategoride mobil uygulama bulunmaktadır.

6. Veritabanı Yazılımları: Verilerin depolanması, yönetilmesi ve erişilmesini sağlayan yazılımlardır. Microsoft SQL Server, Oracle Database gibi veritabanı yönetim sistemleri bu kategoriye girer.

Bu sadece birkaç örnek olup, uygulama yazılımının kullanım alanları oldukça geniştir ve her sektörde farklı ihtiyaçları karşılayacak şekilde geliştirilmiş birçok farklı yazılım bulunmaktadır.

Gömülü Yazılım?

Gömülü yazılım, bir cihazın içine yerleştirilmiş ve genellikle belirli bir görevi yerine getirmek için tasarlanmış olan yazılımdır. Bu yazılım, genellikle donanımın doğrudan kontrolünü sağlar ve cihazın belirli işlevlerini gerçekleştirmek için kullanılır. Gömülü yazılımın özellikleri şunlardır:

1. Tek İşlev: Gömülü yazılım, genellikle belirli bir işlevi yerine getirmek için tasarlanmıştır. Örneğin, bir dijital termostatın sıcaklığı kontrol etmesi veya bir araba motorunun performansını yönetmesi gibi.

2. Düşük Güç Tüketimi: Gömülü cihazlar genellikle güç tüketimi açısından kısıtlıdır, bu nedenle gömülü yazılımın verimli olması önemlidir. Bu, cihazın pil ömrünü uzatmaya veya güç kaynaklarını daha etkin bir şekilde kullanmaya yardımcı olabilir.

3. Sabit Fonksiyonellik: Gömülü yazılım, genellikle donanımın özelliklerine ve belirli bir uygulamanın gereksinimlerine uygun olarak optimize edilir. Bu nedenle, bir kez yüklenen gömülü yazılım, genellikle değiştirilmez veya güncellenmez.

4. Kısıtlı Kaynaklar: Gömülü sistemler, genellikle sınırlı bellek, işlemci gücü ve depolama alanına sahiptir. Bu nedenle, gömülü yazılım, sınırlı kaynakları etkin bir şekilde kullanarak istikrarlı bir performans sağlamak için tasarlanır.

Gömülü yazılımın örnekleri arasında ev aletleri (örneğin, çamaşır makineleri, buzdolapları), akıllı telefonlar, dijital saatler, tıbbi cihazlar, endüstriyel otomasyon sistemleri ve araç kontrol sistemleri bulunmaktadır. Bu cihazlar, günlük yaşamımızın birçok yönünü etkileyen ve çeşitli endüstrilerde yaygın olarak kullanılan gömülü yazılımın birer örneğidir.